تغییر لحن با راهبردی ثابت
به نظر می رسد در سه سخنرانی اخیر مقام معظم رهبری 1. در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری(20/12/94 )، 2. روز اول عید نوروز در حرم رضوی (1/1/95 ) و 3. روز ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها (11/1/95) با سخنرانی های پیشین ایشان در دوسال اخیر تفاوت هایی داشته است. این تفاوت ها در دو جهت بیشتر فهمیده می شود: اول، نسبت به برخی از مسئولین و طیف های داخلی و دوم، نسبت به مسئله توافق هسته ای با آمریکا و برجام؛ البته این دو جهت در موضوعات متفاوتی نیز قابل پیگیری است که مهمترین آن توجه به عملکرد دولت نسبت به اقتصاد مقاومتی و بهبود فضای کسب و کار و معیشت مردم، توجه به نفوذ آمریکا و برآشفته شدن عده ای در داخل، پیگیری توان دفاعی و موشکی و دیپلماسی فعال در تعامل با دنیا به صورت توأمان و جایگاه شورای نگهبان در نظام و انتخابات است.
آنچه که سبب فهم عمومی از تغییر لحن مقام معظم رهبری شده است، شاید این باشد که در هر کدام از این سه سخنرانی نسبت به برخی از اظهار نظرهای داخلی اعلام موضع صورت گرفت. اهمیت این اعلام موضع ها وقتی آشکارتر می شود که در برابر شخصیت های خاص نظام و کسانی باشد که به نوعی برای افکار عمومی فاصله فکری ایشان با مقام معظم رهبری معلوم بوده است اما به طور معمول این اعلام موضع ها در سخنرانی های مختلف مقام معظم رهبری وجود داشته است[1]. اما هم اکنون در سه سخنرانی پیاپی این فاصله را با تأکید بر استدلالات مشخص، آشکار می شود. خصوصا در مورد این ایده که راحت زندگی کردن ما منوط به ارتباط و تعامل با کدخدای دهکده جهانی است.
بنابراین اساسا تغییر لحنی رخ نداده، اما اگر هم قبول کنیم رخ داده باشد، به نظر می رسد این تغییر لحن در یک راهبرد ثابت به نام انقلابی گری اتفاق افتاده است. در همین راهبرد با ترسیم خط قرمزها همه اجازات ممکن را به دولتی که ایده تعامل با آمریکا برای حل مسئله هسته ای را دنبال می کند، داده شد. همینطور موانع ممکن مثل اسارت ملوانان آمریکایی، آزادی جاسوسان آمریکایی و انحراف کشتی ایران شاهد هم برطرف شد. هرچند از برخی خط قرمزها به گفته وزیر خارجه محترم عبور شد[2]. اما از همان ابتدای امر تأکید مقام معظم رهبری بر دشمنی های مختلف آمریکا و دشمن بودن امروز آمریکا، بی اعتمادی و بدبین بودن به قول آمریکایی ها، تأکید بر حمایت از گروه های مقاومت و توجه به ظرفیت های داخلی برای رهایی از مشکلات اقتصادی کشور، راهبرد ثابت ایشان را در رویکرد انقلابی نشان می دهد.
همچنین دو نامه ایشان در قبول مشروط به شرط ها و تذکرهای مختلف نیز خط انقلابی را آشکار تر می کند. پس از برجام نیز مفهوم جدیدی در جامعه از سوی ایشان مطرح شد به نام نفوذ؛ خصوصا توجه به نفوذ ساختاری در ارکان تصمیم گیری و نفوذ فکری در افکار عمومی در سخنرانی های مختلف ایشان در طول سال 94 تذکر داده شد که نشان دیگری بر راهبرد ثابت ایشان است. این راهبرد ثابت با تاکتیک هایی که در نرمش قهرمانانه و اعلام عدم وجود مذاکره در هر موضوع دیگری با آمریکا داشته قابل پیگیری است و یک نقطه عطف داشت. این نقطه عطف در فایده ای است که ایشان از دستاورد اصلی این مذاکرات را تجربه ذیقیمتی در بی اعتمادی به آمریکا می دانند[3] که نتیجه آن ارتقای باور به انقلاب اسلامی در آحاد مردم و افزایش همبستگی اجتماعی و توجه به اقتصاد مقاومتی برای پیشرفت[4] است.
بخش هایی از سخنرانی های ایشان:
رهبر انقلاب با اشاره به سخنان برخی مسئولان مبنی بر تعامل با همه‌ی دنیا: باید با همه‌ی دنیا البته به‌جز آمریکا و رژیم صهیونیستی ارتباط داشته باشیم اما باید بدانیم که دنیا منحصرِ در غرب و اروپا نیست. رفت و آمد با غربی‌ها تاکنون هیچ اثر مثبتی نداشته و باید در عمل مشخص شود وگرنه صرفاً تفاهم بر روی کاغذ فایده‌ای ندارد.... افرادی که به شورای نگهبان هجمه میکنند، ناخواسته از دشمن تبعیت میکنند. شورای نگهبان اگر نتواند شرایط قانونی را در فردی احراز کند، نمی‌تواند وی را تأیید کند و این عمل به قانون است.هرگونه تخریب شورای نگهبان، اقدامی غیراسلامی، غیرقانونی، غیرشرعی و غیرانقلابی است.
(بیانات در دیدار مجلس خبرگان، 20اسفند94)
«بنده از چندی پیش گفتم مراقب نفوذی‌ها باشید؛ بعضی‌ها بیخود، برآشفته شدند؛ برآشفتگی ندارد. آمریکایی‌ها برای بعد از دوران مذاکرات هسته‌ای، یک نقشه برای داخل ایران داشتند، یک نقشه برای منطقه. این برای ما روشن بود و روشن شد...گاهی نفوذی، نفوذی است، خودش هم نمیداند! امام (رضوان‌الله‌علیه) فرمودند گاهی حرف دشمن با چند واسطه از دهان مردمان موجّه شنیده میشود.... مگر ندیدیم اینها را؟ مگر تجربه نکردیم اینها را؟ در همین مجلس شورای اسلامی مگر ندیدیم که یک نماینده‌ای آمد نظام را متّهم کرد به دروغ‌گویی![5] گفت ما ده سال است، سیزده سال است داریم به دنیا دروغ میگوییم، در تریبون مجلس شورای اسلامی! در این منبر عمومی! خب، او حرف دشمن را دارد میزند؛ دشمن به ما میگفت شما دروغ میگویید! حالا یکی از خود ما پیدا میشود میگوید نظام دارد دروغ میگوید! این نفوذی نیست؟ احیاناً خودش هم خبر ندارد و نمیداند.»
(بیانات در دیدار مردم نجف آباد، 5اسفند94)
رهبر انقلاب در حرم رضوی: سیاست آمریکا اقتضا می‌کند که تفکری در میان ملت ایران تزریق شود تا وانمود کنند ملت ما بر سر یک دوراهی قرار دارد، یا با آمریکا کنار بیاید یا دائماً فشارها را تحمل کند... البتّه در داخل هم همینطور که عرض کردیم، کسانی هستند که این فکر را قبول دارند و قبول کرده‌اند و تلاش میکنند که آن را به دیگران هم بقبولانند.... در قضیه‌ی هسته‌ای توافق شد و اسم این را گذاشتیم «برجام»؛ برجام دیگری در قضایای منطقه، برجام دیگری در قضایای قانون اساسی کشور؛ برجام ۲ و ۳ و ۴ و الی‌غیرذلک بایستی به‌وجود بیاید تا ما بتوانیم راحت زندگی کنیم. این منطقی است که سعی میکنند این منطق را در بین نخبگان جامعه و از سوی نخبگان جامعه به افکار عمومی جامعه منتقل کنند... در همین توافقی هم که ما با آمریکایی‌ها در مسئله‌ی هسته‌ای کردیم، آمریکایی‌ها به آنچه وعده داده بودند عمل نکردند. بله، به تعبیر وزیر خارجه‌ی محترم ما، روی کاغذ کارهایی را انجام دادند امّا از راه‌های انحرافی متعدّد، جلوی تحقّق مقاصد جمهوری اسلامی را گرفتند.... بنابراین، کسانی که امید میبندند به اینکه بنشینیم با آمریکا در فلان مسئله مذاکره کنیم و به یک نقطه‌ی توافقی برسیم -یعنی ما یک تعهّدی بکنیم، طرف مقابل هم یک تعهّدی بکند- از این غفلت میکنند که ما ناگزیر باید به همه‌ی تعهّدهای خود عمل کنیم [امّا] طرف مقابل با طُرق مختلف، با شیوه‌های مختلف، با خدعه، با تقلّب سر باز میزند و به تعهّدهایی که کرده است عمل نمیکند. این چیزی است که ما امروز در مقابل چشم خودمان داریم می‌بینیم؛ یعنی خسارت محض.
(بیانات در حرم رضوی، 1فروردین95)
رهبر انقلاب: در مذاکره هم باید قوی بود. جوری باید مذاکره کرد که سرمان کلاه نرود؛ اینکه ما مذاکره کنیم، روی کاغذ بنویسیم ولی تحریم‌ها برطرف نمی‌شود و تجارت راه نمی‌افتد، معلوم میشود اشکالی هست. در آنجا هم باید خود را قوی کنیم.... اینکه بگویند فردای دنیا، فردای مذاکره است، دنیای موشک نیست، این اگر از روی ناآگاهی گفته شود که ناآگاهی است؛ اما اگر از روی آگاهی باشد خیانت است. اگر نظام اسلامی دنبال فناوری و مذاکره باشد، اما قدرت دفاعی نداشته باشد، مقابل هر کشور فزرتی که تهدید کند باید عقب‌نشینی کند.
(بیانات در دیدار مداحان، 11فروردین95)
[1] سخنرانی ایشان در خطبه های نماز جمعه بعد از انتخابات88 مبنی بر فاصله فکری با هاشمی رفسنجانی/ سخنرانی ایشان در اوایل محرم94 مبنی بر قرائت درست تاریخ از مذاکرات امام علی و امام حسین علیهما السلام با دشمن نسبت به قرائت آقای روحانی / سخنرانی ایشان در مورد اهمیت شورای نگهبان در نظام و انتخابات نسبت به موضع آقای روحانی و هاشمی رفسنجانی در مورد تضعیف جایگاه شورای نگهبان/ سخنرانی های ایشان در مورد عدم کنار زدن حزب اللهی ها با عنوان تندروها و افراطی ها که در گفته های دولت مردان و آقای روحانی شنیده می شود
[2] وزیر خارجه‌ی محترم ما در مواردی به بنده گفت که ما [مثلاً] اینجا را یا این خطّ قرمز را دیگر نتوانستیم حفظ کنیم.(بیانات در حرم رضوی، 1فروردین95)
[3] بیانات در دیدار وزیر و مسئولان وزارت خارجه 22مرداد 1393
